Maak kennis met onze serie over en met sustainability frontrunners. Doel is de zichtbaarheid van de voorlopers op het gebied van zero emission en hun aanpak te vergroten en de followers te inspireren. Hoe vullen zij hun rol in? Welke adviezen geven ze?
Vandaag spreken we Dirk Bijl de Vroe, sustainability manager bij Stedin. Als onderdeel van het strategieteam richt hij zich op het volledig integreren van duurzaamheid en circulariteit in de interne bedrijfsvoering.
Stedin speelt als netbeheerder door realiseren van aansluitingen, toekomstbestendigen van het net en faciliteren van decentrale opwekking een belangrijke rol in de energietransitie. Duurzaamheid is echter ook sterk verweven in de interne organisatie, van bestuurskamer tot werkvloer. Hun streven voor 2030 is: CO2 neutraal, een circulaire bedrijfsvoering en fijnstofreductie van minimaal 50%. Daarnaast is biodiversiteit recent toegevoegd als integraal onderdeel van de duurzaamheidsstrategie.
We spreken Dirk aan de hand van onze vaste vier persoonlijke vragen waarbij we het hebben over het belang van oog houden voor het waarom, hoe je met verhalen de wereld verandert en de volgende crisis die alweer aan de horizon gloort.
Wat adviseer je organisaties die starten met sustainability?
Het begint met het afspreken van doelstellingen. Dirk: “Doe een goede analyse van je positie in het systeem: je organisatie, plek in de keten, de partijen om je heen, etc. Breng vervolgens je grootste impact en kansen in kaart en selecteer de gebieden waar je het verschil gaat maken. Werk daarop vervolgens doelstellingen uit en vertaal deze naar de meest betrokken afdelingen.
Zo schep je focus die zorgt dat je niet verloren raakt in alles wat duurzaamheid kan zijn. Laaghangend fruit is namelijk mooi, maar het moet wel op een onderwerp zijn waar je écht het verschil gaat maken.” Daarnaast krijg je zo iedereen intern makkelijker mee. “Mensen willen weten dat iets zin heeft voordat ze in actie komen. Je moet dus kunnen uitleggen welke plek hun bijdrage heeft in het geheel. Hetzelfde geldt voor critici die vinden dat je het verkeerde of te weinig doet.”
“Mensen willen weten dat iets zin heeft voordat ze in actie komen. Je moet dus kunnen uitleggen welke plek hun bijdrage heeft in het geheel”
Een voorbeeld is de focus op het streven naar circulariteit in 2030. “CO2-uitstoot is hét hot topic momenteel. Een succesvolle energietransitie is echter ook afhankelijk van beschikbare grondstoffen voor kabels, transformators en meters. Je kan al zien aankomen dat dat gaat knellen als iedereen zijn ambities wil waarmaken. Daar moeten we dus iets aan doen. Anders zitten we hier over tien jaar weer voor een gesprek over de grondstoffencrisis.”
Hoe je die doelen gaat bereiken hoeft vooraf niet duidelijk te zijn. Dirk: “Het mag een leerproces zijn. Zo lang je maar communiceert wat je wil bereiken, wat lukt, wat (nog) niet en waarom. Dat doen we bijvoorbeeld met ons ‘fair meter’ project, geïnspireerd door het oprichtingsverhaal van Fairphone. We richten ons op acht onderwerpen, maar zeggen ook: ‘het is een reis, we vinden dit en dit belangrijk, maar om daar te komen moeten we eerst keuzes maken en het is mogelijk dat niet alles haalbaar blijkt.’
Werk gewoon stapsgewijs aan verwezenlijking van je doelen en communiceer tussentijds over je voortgang. Voer het gesprek in plaats van te pretenderen dat je het allemaal al weet.”
Welk advies geef je aan de volgende generatie sustainability managers?
Dirk: “Blijf dat gesprek openen, in plaats van een moral highground. Dat geeft ook ruimte om bij te sturen. Je weet nooit wat er gebeurt. We dachten ook lang dat dieselauto’s een goed idee waren. Uiteindelijk moet je dan kunnen zeggen dat dat misschien een foutje was. Ik hoop het niet, maar hetzelfde kan ook ooit voor ons beleid gelden. Dan is het fijn als je nog ruimte hebt om die switch te maken!”
“Je kan wel eindeloos doorrekenen tot zes cijfers achter de komma hoeveel procentpunt reductie je precies moet halen, maar zo’n honderd jaar ervaring leert dat je daarmee helemaal niemand aanzet tot actie.”
Dat betekent niet dat je met alle winden mee moet waaien. Dirk: “Uiteindelijk is het doel het allerbelangrijkst! Veel belangrijker dan de middelen. Dat vergeten we tegenwoordig wel eens. We verzinnen steeds vaker technologische oplossingen voor problemen die er niet hoeven te zijn. Duurzaamheid gaat in de kern over gedrag; over jezelf en over de relatie met wereld en de natuur om ons heen. Een puur technologische benadering gaat voorbij aan de kern van duurzaamheid. Als wij ons bijvoorbeeld alleen maar richten op het realiseren van de energietransitie, en we doen dit op een niet-duurzame manier, dan spoel je in feite het kind met het badwater weg. Het doel van de transitie is immers een duurzame, toekomstbestendige samenleving. Daar hoort ons eigen handelen inherent bij”
“Zorg ook dat je genoeg aandacht besteedt aan het verhaal”. Duurzaamheid is niet nieuw, maar in al die jaren hebben we alleen nog geen enkele doelstelling gehaald die wij onszelf hebben opgelegd. Niet één. Nog nooit! Dat is eigenlijk best interessant. We weten dus wel wat er moet gebeuren, maar doen het gewoon niet. Iets rationeel weten of snappen blijkt niet genoeg. Volgens mij moeten we het voelen.
Dat betekent dat je dus wel eindeloos kan doorrekenen tot zes cijfers achter de komma hoeveel procentpunt reductie je precies moet halen, maar zo’n honderd jaar ervaring leert dat je daarmee helemaal niemand tot actie aanzet. Mijn oplossing: neem de tijd voor de vraag ‘Wat is duurzaamheid voor jou?’. Met degenen die mee willen, maar zeker ook de twijfelaars. Het antwoord geeft je namelijk het waarom. En als je intrinsiek voelt waarom je iets doet, volgt actie vanzelf.”
Welk advies geef je aan je jongere zelf? Wat zou je anders doen
Volg je energie. Ik denk dat ik in het verleden te veel tijd heb gestopt in dingen waar ik geen energie van kreeg. Je hoeft al lang niet meer alles te kunnen. Ik denk dat het juist waardevol is om aandacht te hebben voor waar je goed in bent, daar nog beter in te worden en te onderkennen wat je zwakke punten zijn. Door samen te werken met mensen die complementair aan je zijn lever je uiteindelijk meer kwaliteit dan als je alles alleen doet.
“Maak fouten! Leer daarvan. Zoek af en toe bewust die wrijving op”
Tot slot: Maak fouten! Leer daarvan. Zoek af en toe bewust die wrijving op. Toen ik begon met werken liet ik me soms sturen door verwachtingen. Dat ging ten koste van mezelf. Je moet natuurlijk niet als een loose cannon overal maar doen waar je zin in hebt, maar om te vernieuwen moet je af en toe de randen opzoeken. Iets anders doen is niet per se ‘fout’. Ik kijk liever kritisch naar waar dat verschil in verwachting vandaan kwam.”
Wat zijn je daily mantra’s? Wat zou je je collega-sustainability managers aanraden?
“Ik houd oog voor het waarom, de lange termijn. Dat is de enige manier waarop je niet in paniek raakt van alles wat er op je afkomt. Ik houd overzicht door regelmatig te checken wat er allemaal gebeurt en welke kant het op gaat. Mijn insteek is dan niet controle, maar vooral richting geven en waar nodig hulp. Die ondersteuning bieden vind ik belangrijk. Als er ergens energie is op duurzaamheid stimuleer ik dat, van CEO met tien miljoen te besteden tot monteur met slim idee. Dat doe ik ook als de directe impact beperkt is. Onderschat nooit de invloed die je hebt door iemand te helpen en de energie die dat kan losmaken.
Ik zie mezelf als een soort verhalenverteller. Ik ben niet degene die de technische oplossing brengt maar anderen daartoe aanspoort en vervolgens helpt met realiseren. Veel goede ideeën blijven liggen bij de stap van interesse naar concrete toepassing. Dat zetje hebben mensen vaak nodig en daar maak ik dus graag tijd voor.”
Met deze serie willen we als nlmtd.com sustainability rolmodellen in de spotlight zetten; welke personen geven leiding en inhoud aan de sustainability ambitie binnen organisaties (wie zijn dat en hoe doen ze dat, in welke mate verschillen ze van elkaar, en wat is de reden daarvoor). Ben of ken je een sustainability leader die niet mag ontbreken? Neem contact op met ons: suzanne@nlmtd.com of nick@nlmtd.com. Wil je inzicht krijgen in jouw sustainability performance en waar je het beste mee kunt beginnen? Klik hier voor onze Planet Proof Kickstarter.
