Maak kennis met onze serie over en met sustainability frontrunners. Doel van de serie is de zichtbaarheid van de voorlopers op het gebied van zero emission en hun aanpak te vergroten en de followers te inspireren. Hoe vullen zij hun rol in? Welke adviezen geven ze?
Vandaag: Wineke Haagsma, sinds 2018 Director Corporate Sustainability van PwC Nederland en EMEA. Wineke is verantwoordelijk voor de strategie en de implementatie van Corporate Sustainability, waaronder Net Zero. Daarnaast is ze bestuurslid van het UN Global Compact Netwerk Netherlands en lid van de raad van advies van Stichting Duurzaam Vliegen.
Wineke: “PwC hanteert een brede definitie van duurzaamheid, van ongelijkheid naar klimaat, van transparantie naar gender diversiteit. PwC heeft 9 van de in totaal 17 Sustainable Development Goals (SDGs) geselecteerd die het meest materieel voor haar bedrijfsvoering en dienstverlening zijn, en kiest daar vervolgens elke 3 jaar vier SDGs uit waar de focus op komt te liggen. Op dit moment zijn dat gendergelijkheid (SDG 5), Eerlijk werk en economische groei (SDG8), Ongelijkheid verminderen (SDG10) en Klimaatactie (SDG13). PwC heeft voor elke SDG smart doelstellingen geformuleerd, met een duidelijke ambitie: in 2030 volledig circulair zijn.”
Ze vertelt over haar enorme passie voor cijfers en de wereld verbeteren. Daarom past de rol bij PwC haar ook zo goed. Ze combineert de vakgebieden economie, maatschappij en filosofie, al sinds de middelbare school haar favoriete topics.
Waarom houdt zij van vragen stellen? En waarom mist zij een psycholoog aan tafel? We stellen Wineke vier persoonlijke vragen.
Wat adviseer je organisaties die starten met sustainability?
Wineke: “Een aantal dingen. Ik adviseer iedereen om SDGs als strategische leidraad te gebruiken. Ga in gesprek met de wereld om je heen. Met je stakeholders. Vraag je af welke behoeftes er spelen. Wat is de bedrijfsstrategie? Kijk niet alleen naar de duurzaamheidsstrategie, kijk breder, kijk naar de bedrijfsstrategie. SDGs helpen organisaties een lange termijn ambitie te formuleren. Dat is wat de SDGs doen; ze maken duidelijk wat je ‘stip op de horizon’ is. Spreek die ambitie uit en leg deze intern vast.
Formuleer vervolgens jaarlijkse kortetermijndoelstellingen en bijbehorende acties. Ik merk dat bedrijven het vaak heel groot willen doen en dan verliezen ze zichzelf. Mijn advies: Stel grote en brede ambities op èn maak het tegelijkertijd klein en concreet. Dat geeft de meeste versnelling.”
“Stel grote en brede ambities op èn maak het tegelijkertijd klein en concreet. Dat geeft de meeste versnelling.”
Hoe was dat toen jij begon? “We hebben altijd geïnvesteerd in duurzaamheid, maar je ziet wel dat in de afgelopen jaren ons team zich heeft ontwikkeld van “naast de business” naar “in verbinding en samen met de business”. Nu het onderwerp strategischer wordt, worden de rollen volwassener. Mijn functie is een director rol. Ik rapporteer aan de raad van bestuur.”
Welke concrete maatregelen raad jij aan, en waarom? “PwC hanteert al drie jaar een interne CO2 prijs. Een goede manier om CO2-uitstoot terug te dringen is het beprijzen van uitstoot. De prijs van onze uitstoot is meteen ons duurzaamheidsbudget. Voor ons boekjaar 2019/2020 was dit een budget van 1,88 miljoen euro. Dit budget gebruiken we voor maatregelen om onze CO2-uitstoot te reduceren en te compenseren. De prijs die wij hanteren voor een ton CO2 is honderd euro.
“De prijs van onze CO2 uitstoot is onderdeel van ons duurzaamheidsbudget.”
We hebben gekeken op welke gebieden we de meeste impact (kunnen) maken. Daar kwamen voor ons mobiliteit en afval uit. Collega’s met leaseauto’s die rijden op fossiele brandstoffen kunnen deze gratis omwisselen zolang de keuze uitgaat naar een elektrische variant. We stimuleren innovatie in de luchtvaart en dragen bij aan de bouw van de eerste biobrandstoffabriek voor vliegtuigen van Europa, vlakbij Delfzijl. We zetten in op een mix aan maatregelen gericht op reductie, compensatie en/of innovatie. PwC Nederland is daarin een voorloper binnen het mondiale PwC-netwerk.
“Het klimaat en het eigen belang schuren regelmatig.”
De grootste uitdaging voor mij zit in de cultuurverandering en het internaliseren in alle aspecten van PwC, inclusief dienstverlening. De cultuurverandering kan lang duren. De transitie van individuele leaseauto’s naar deelauto’s bijvoorbeeld. Het internaliseren, in alles, is complex. Neem sustainability mee bij het aannemen van mensen, bij het beoordelen van mensen, bij het bedenken en leveren van de diensten. Het klimaat en het eigen belang schuren regelmatig.
.jpg)
Wat adviseer je de volgende generatie sustainability managers?
Wineke: “Die functie bestaat hopelijk dan niet meer in de vorm zoals we die nu kennen. Tegen die tijd is het onderwerp duurzaamheid in elke rol binnen organisaties verankerd. Alle rollen nemen dan de blik van buiten naar binnen, en de maatschappelijke en milieubelangen mee. Ik hoop echt dat er tegen die tijd geen duurzaamheidsmanagers meer bestaan, dus dan hoef ik er ook geen advies meer aan te geven.
In mijn ogen zien jonge mensen veel scherper waar het mis gaat. Ze voelen waar het systeem niet klopt, waar het niet toekomstbestendig is. Ze benoemen het ook. De gevestigde orde wordt dan defensief. De energie van de jongeren wordt daarmee niet optimaal benut. Mijn advies naar deze jonge mensen: Vertaal de dingen die je voelt en ziet naar oplossingen. Ik moedig ze daarop aan. Mensen vinden het fijn als je met oplossingen komt. Dan verdwijnt de weerstand. ”
Wat adviseer je je jongere zelf?
Wineke: “In het begin heb ik te hard geroepen wat er allemaal mis was. Ik stond te veel op de barricades. Ik had te weinig nagedacht over de oplossing en de transitie. Vanaf het moment dat ik dat meer ben gaan doen, merkte ik dat ze me verwelkomden.
Maak het onderwerp zo concreet mogelijk. Gebruik voorbeelden. Als je denkt het te begrijpen, wil je ook heel graag laten zien dat je het begrijpt. Kleine voorbeelden kunnen een groot onderwerp betekenis geven. Dus: PwC wil graag een bijdrage leveren om het plastic probleem op te lossen. Dan leg ik uit: Daarom ga ik samenwerkingen aan, zoals met Plastic Whale. Allereerst is één van de Plastic Whale bootjes deels gemaakt van ons eigen plastic afval. Vervolgens gaan onze medewerkers en hun relaties op de bootjes plastic uit de grachten vissen en het gesprek met elkaar aan. Door dit soort hele kleine, concrete, praktische voorbeelden aan te halen, begrijpen mensen beter wat je zegt.
“Luister naar de weerstand. Ik vraag me regelmatig af waar de psychologen aan tafel zijn.”
Luister naar de weerstand. Mijn vader is psycholoog. In de hele transitie naar duurzaamheid vraag ik mij regelmatig af: waar zijn de psychologen aan tafel? Je kunt beter een hele goede psycholoog of een hele goede socioloog zijn dan een duurzaamheidskenner. Uiteindelijk zitten we in een transitie; het gaat om een cultuurverandering, het gaat om mensen. Wees nieuwsgierig naar mensen, luister naar hun behoeftes en belangen, en bedenk vervolgens gezamenlijk ‘hoe maak ik jou blij’ en ‘hoe kan ik jou helpen’.”
Wat zijn je daily mantra’s?
Wineke: “Ik heb er drie. Zet je ambities hoog. Denk altijd dat je meer kan bereiken. Ik heb dingen voor elkaar gekregen waarvan ik achteraf dacht ‘hoe kan dat eigenlijk?!?’. Durf te gaan voor grote ambities, heb een naïef geloof dat het kan.
Duurzaamheid en je eigen handelen is snel in strijd met elkaar. Ik merk dat het duurzaamheidswereldje veel met het vingertje wijst. Terwijl de praktijk is dat de één bewust voor een rietje van bamboe kiest en de ander in een elektrische auto rijdt. Mijn tweede mantra is daarom: Waardeer de kleine stappen van de ander. Wees positief naar elkaar over wat je wèl doet.
“Zet je ambities hoog. Waardeer de kleine stappen van de ander. En blijf leren.”
Mijn derde mantra: Blijf leren en leer vooral van de ander. Ik ben ervan overtuigd dat ik van elke persoon iets kan leren. Anderen kunnen simpelweg andere dingen beter dan ik. Dat leerperspectief is er altijd. Het is aan jou om daar iets mee te doen. Ik hou van vragen stellen.”
Met deze serie willen we als nlmtd.com sustainability rolmodellen in de spotlight zetten; welke personen geven leiding en inhoud aan de sustainability ambitie binnen organisaties (wie zijn dat en hoe doen ze dat, in welke mate verschillen ze van elkaar, en wat is de reden daarvoor). Ben of ken je een sustainability leader die niet mag ontbreken? Neem contact op met ons: daisy@nlmtd.com en koen@nlmtd.com.
