Moet ik me zorgen maken over de invloed van kunstmatige intelligentie op mijzelf, mijn team en mijn organisatie? Zijn we echt in de vijfde industriële revolutie aangekomen? En wat betekent dit precies? In welke mate zal technologie ons nog meer beïnvloeden de komende jaren? En, heb ik dat eigenlijk nog wel door? Dat de wereld van technologische innovatie een wervelwind is van vooruitgang is bij velen duidelijk. De grenzen tussen onze digitale en fysieke wereld lijken in toenemende mate te vervagen. Elk jaar verleggen we grenzen en zien we kansen die voorheen ondenkbaar waren. Een van de opvallendste verschijnselen van afgelopen zomer was zonder twijfel de opkomst van toepassingen van Generatieve AI, zoals MidJourney en ChatGPT.
Nadat ChatGPT binnen vijf dagen na de lancering door Amerikaans bedrijf OpenAI in november vorig jaar meer dan een miljoen gebruikers had, explodeerde de media met berichtgeving en analyses. Dit resulteerde in een druk die gevoeld werd onder leiders en besluitvormers in het bedrijfsleven, maar zij waren niet de enigen. Ook vaders, moeders, buurvrouwen en ooms begonnen in een random en razend tempo met me te praten over de magie van ChatGPT. Dit fenomeen verbaasde me niet. Het is wonderlijk en super interessant dat er een middel is dat met je wil brainstormen, dat terugpraat op een menselijke manier en zelfs helpt met het bedenken van “creatieve ideeën”. Echter, viel het me ook op dat veel mensen het echt als magie zien. Is het wel magie? Of is het gewoon een slimme manier van het toepassen van data, statistiek en een innovatieve user interface?
Wanneer zoveel mensen halsoverkop gebruikmaken van iets nieuws, is het ook handig om stil te staan bij wat er dan precies gebruikt wordt. Of het daadwerkelijk magisch is, of dat er een aantal zaken zijn waar je je bewust van moet zijn. Om ervoor te zorgen dat we het verantwoordelijk gebruiken. Tijdens mijn onderzoek van afgelopen zomer, waar ik binnenkort meer inzichten over deel, heb ik minstens 7 zaken opgedaan waarvan ik stel dat ze er echt toe doen als jij bewust en verantwoordelijk gebruik wilt maken van Generative AI en ChatGPT. Deze zaken kunnen jou helpen bij het vormen van een humane en verantwoordelijke mening over deze baanbrekende technologie, zowel voor leiders als besluitvormers, als je moeder of oom. Het doel is daarbij om kansen te benutten en risico’s te minimaliseren die deze technologie met zich meebrengt.
1. Kunstmatige Intelligentie (AI), inclusief Generative AI, is een systeem technologie. Het raakt organisaties in wat ze doen, hoe ze werken en zelfs waarom ze bepaalde activiteiten uitvoeren.
De impact van Generative AI reikt verder dan slechts een nieuwe tool toevoegen aan de gereedschapskist van een organisatie. Het verandert de manier waarop bedrijven opereren en vereist een heroverweging van bedrijfsprocessen en doelen. Het is van cruciaal belang om te begrijpen dat deze technologie niet slechts een randverschijnsel is, maar de kern van veranderingen in bedrijfsvoering. Zorg ervoor dat je onderzoekt hoe het jou en jouw team of organisatie raakt. Onderzoek de mogelijkheden, maar sta ook zeker stil bij de impact van de toepassingen die je voor mogelijk houdt. Op korte termijn wordt de impact van baanbrekende technologische innovaties als deze namelijk overschat, maar op lange termijn onderschat.
2. Generative AI lijkt magisch, maar dat is het niet. Het is waardevol om te begrijpen hoe een toepassing als ChatGPT echt werkt, zodat je begrijpt dat het een middel is om een doel te bereiken. Een tool, geen wondermiddel.
Dankzij Generative AI technologie lijkt ChatGPT voor velen magisch. Het is namelijk voor praktisch iedereen met toegang tot het internet en een digitaal apparaat (mobiel, tablet of personal computer) mogelijk om AI te gebruiken. Het vermogen om natuurlijke taal te begrijpen en menselijke gesprekken na te bootsen is fascinerend, maar het is essentieel om te onthouden dat dit een resultaat is van statistiek, data en algoritmes. ChatGPT is getraind om menselijk over te komen en wordt gedeeld middels een heel intuïtieve interface. Het begrijpen van de technologie en het nemen van een kijkje onder de motorkap kan je helpen met het versterken van dit inzicht. Het begrijpen van technologie is de eerste stap naar verantwoordelijk gebruik ervan.
3. ChatGPT is geen strong AI. Wees je hier bewust van. Een toepassing als ChatGPT is wel in staat om in menselijke taal met je te communiceren, maar het blijft een tool en geen bewust wezen.
Binnen de kunstmatige intelligentie wordt een onderscheid gemaakt tussen weak en strong AI. Weak AI, ook wel bekend als narrow AI, verwijst naar kunstmatige intelligentie systemen die specifieke beperkte taken kunnen uitvoeren en menselijke intelligentie op een beperkt gebied kunnen nabootsen. Deze systemen zijn ontworpen voor specifieke taken, zoals spraakherkenning, beeldherkenning of het spelen van een schaakspel. Ze missen algemene intelligentie en bewustzijn en kunnen alleen binnen hun beperkte expertisegebied functioneren. In tegenstelling tot weak AI is strong AI een hypothetische vorm van kunstmatige intelligentie die het vermogen heeft om een breed scala aan taken uit te voeren op een menselijke manier, inclusief leren, redeneren en begrijpen. Strong AI zou zelfs zelfbewustzijn kunnen bereiken en theoretisch in staat zijn tot algemeen probleem oplossen en adaptief gedrag in diverse contexten te vergelijken met menselijke intelligentie. Het is een doelstelling van de onderzoeksgemeenschap die zich op AI richt, maar is en blijft voor nu een toekomstvisie die nog niet gerealiseerd is.
Onthoud dus goed dat hoewel de interactie met Generative AI soms zo natuurlijk aanvoelt dat het lijkt alsof je met een persoon praat, het belangrijk is om te beseffen dat het geen Strong AI is. Het is (nog) niet in staat tot zelfbewustzijn of autonoom denken. Ondanks deze beperking kunnen gebruikers wel een sterke emotionele band met een tool ontwikkelen, wat nieuwe ethische overwegingen met zich meebrengt. Als je dit perspectief verder wilt verkennen raad ik je aan de documentaire van Harari te kijken op YouTube: “AI and the future of Humanity”.
4. De industrie maakt enorme vooruitgang met betrekking tot Generatieve AI en het is van onschatbare waarde om te begrijpen hoe het jou en jouw industrie beïnvloedt
De snelheid waarmee de industrie zich ontwikkelt is opmerkelijk. In het eerste half jaar van 2023 is er 15,2 miljard USD in de industrie geïnvesteerd. Waar de markt in 2021 8,2 miljard USD waard was, wordt het voorspeld dat de markt 126,5 miljard USD waard zal zijn in 2031. Innovaties volgen elkaar in rap tempo op en als jouw bedrijf veel doet met spraak of tekst, dan is er een grote kans dat er een mooie kans voor jullie ligt. Het vinden van interne informatie, het verbeteren van een chatbot en de communicatie met je klanten, up-to-date blijven van ontwikkelingen binnen en buiten jouw eigen organisatie of het innoveren van producten op basis van klantbehoeften behoren tot de mogelijkheden. Let wel op dat het zomaar implementeren van allerlei Generative AI tools bij jouw werknemers tot weerstand of onbegrip kan leiden. Waar iemand veel voldoening haalt uit het plannen of onderzoeken van onderwerpen kan het zijn dat het gevoel waarde toe te voegen tot een team of organisatie wegvalt. Aangezien we ons in een krappe arbeidsmarkt begeven is het daarom slim om goed na te denken over welke tools je waarom, wanneer en bij wie implementeert. Waarbij het slim is ook stil te staan bij goede communicatie rondom de acties die je onderneemt. Betrek je werknemers en bekijk de implementatie vanuit meerdere disciplines en perspectieven.
5. Er zijn wereldwijd verschillen in perceptie van Generatieve AI. Culturele achtergrond speelt een rol in hoe mensen de technologie benaderen en de verschillen dienen te worden omarmd.
Waar men in China het meest open staat voor de technologie kan dit verklaard worden aan de hand van de diepgewortelde waardering voor technologische vooruitgang en innovatie. Ook wordt er daar door de overheid veel geïnvesteerd en direct toegepast, waardoor men niet echt een keuze heeft. Links of rechtsom komen ze er daardoor mee in aanraking. In de VS met een historische focus op groei en ondernemerschap, wordt Generatieve AI vaak met een mengsel van opwinding en zakelijk pragmatisme benaderd. Amerikaanse bedrijven hebben de neiging om snel te innoveren en snelheid boven efficiëntie en ethisch verantwoord gedrag te plaatsen. Nieuwe technologie wordt snel omarmd om concurrentievoordeel te behalen. In Europa is er daarentegen meer nadruk op ethische overwegingen en privacykwesties die leiden tot strengere regelgeving en een meer kritische benadering van AI implementatie.
Wat als baanbrekend wordt beschouwd in een bepaalde regio, kan dus elders met scepsis worden bekeken. Begrip van culturele nuances is van belang bij de implementatie van Generatieve AI in nationale en internationale contexten. Daarnaast raad ik aan met mensen in gesprek te gaan met een andere culturele achtergrond of opleiding. Aangezien zoals eerder vermeld, AI een systeem technologie is en de impact van haar toepassingen verder reikt dan slechts het verkrijgen van meer efficiëntie of omzet is het heel waardevol om ook met een bioloog, jurist, psycholoog of econoom in gesprek te gaan. Wat is de impact van de toepassing op de mensen om je heen? Of op de omgeving waarin je opereert?
6. Beleid rond ethisch gebruik van Generatieve AI ontstaat langzamer dan bedrijven toepassen. Organisaties hebben daarom de verantwoordelijkheid om er zorgvuldig mee om te gaan.
Terwijl organisaties op grote schaal Generatieve AI implementeren is het de vraag of beleidsmakers snel genoeg kunnen reageren om ervoor te zorgen dat de technologie verantwoordelijk wordt toegepast. Waar je jouw klanten of consumenten heel dankbaar mag zijn dat ze voor jou kiezen is het vervolgens ook aan jou om verantwoordelijk met hen om te gaan en voor ze te zorgen. Het toepassen van een nieuwe technologie brengt nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee en het is daarom van belang dat bedrijven goed nadenken over ethische richtlijnen en normen. Klinkt dit interessant? Kijk dan eens op de website van het Center for Humane Technology voor inspirerende voorbeelden.
7. Het is noodzakelijk om rekening te houden met secundaire en tertiaire implicaties van het gebruik van Generatieve AI.
Waar de technologie de potentie heeft om diepgaande veranderingen in de maatschappij teweeg te brengen, zowel positief als negatief, is het van cruciaal belang om niet alleen te kijken naar de directe gevolgen. Dit is verleidelijk aangezien we in organisaties vaak ons jaar in kwartalen opdelen en vooral bezig zijn met hoe we sales targets op korte termijn kunnen halen. De bredere impact van Generative AI implicaties op menselijk gedrag, de economie en de samenleving als geheel moet niet over het hoofd gezien worden. Dit is niet makkelijk, maar dynamisch en vereist voortdurende reflectie en ethische overwegingen. Vraag jezelf dus altijd af: wat is de impact van mijn idee of toepassing op mijzelf, mijn team en mijn organisatie? Zo krijg je ook een antwoord op de impact op de maatschappij.
Tot slot, wat denk jij?
En? Ben je aan het denken gezet en wil je meer leren over hoe deze technologische innovatie zich verhoudt tot AI als geheel? Ben je nieuwsgierig naar de impact ervan op jou, je team en de maatschappij? Overweeg dan om deel te nemen aan de training die ik op 26 oktober geef bij nlmtd-x. Hier zullen we samen verkennen welke gebruikers obstakels ChatGPT met zich meebrengt, nemen we een kijkje onder de motorkap van Generatieve AI en gaan we op een interactieve manier aan de slag met het vormen van een verantwoordelijke mening. Link om in te schrijven vind je in de comments onder dit artikel!
