Maak kennis met onze serie over en met sustainability frontrunners. Doel van de serie is de zichtbaarheid van de voorlopers op het gebied van zero emission en hun aanpak te vergroten en de followers te inspireren. Hoe vullen zij hun rol in? Welke adviezen geven ze?
Vandaag: Charlotte Kumm, Sustainbility Manager bij UMCG. Ze is ruim 5 jaar geleden begonnen als management trainee en heeft zo veel meegekregen van de gehele organisatie. Bereikbaarheid was een belangrijk thema – de switch naar duurzame mobiliteit met een focus op fiets en OV en het ontmoedigen van autogebruik. Het UMCG is sinds 2018 een van de door het ministerie I&W benoemde landelijke fietsambassadeurs en meer dan de helft van de medewerkers komt elke dag op de fiets naar het werk; op een droge en zonnige dag is dat zelfs 71 procent.
Begin 2019 heeft ze binnen het ziekenhuis een duurzaamheidsbeleid ontwikkeld door een beweging op gang te brengen met een visie, ambitie, speerpunten en gedragsveranderingscomponenten. De Green Deal Duurzame Zorg heeft haar goede startpunten gegeven om verder op te bouwen.
Aan de hand van vier persoonlijke vragen spreken we haar over de ontwikkeling van haar rol en plaats in de organisatie, de toekomst van sustainability, welke skills daarbij horen en hoe een kleine verandering voor de één soms een grote impact kan hebben voor de ander.
Wat zie jij als je grootste uitdaging?
Cultuurverandering. Wij kunnen als organisatie heel veel aanpassen en doen, en andere processen neerzetten. Maar je hebt de medewerker nodig om mee te doen. Neem bijvoorbeeld afvalscheiding. Je kan vijf afvalbakken neerzetten, maar je hebt de bezoeker en medewerker nodig om het in de juiste bak te gooien of om bijvoorbeeld niet meer spullen te pakken dan wat je nodig hebt.
Hoe zou je dat kunnen oplossen? We hebben een klankbordgroep opgezet met medewerkers vanuit de hele organisatie, onze ambassadeurs die ons input geven en de boodschap binnen hun achterban verspreiden. Green teams werken daarnaast ook heel goed. Dit zijn groepen enthousiaste en intrinsiek gemotiveerde medewerkers die hun afdeling willen verduurzamen. Het werkt altijd beter als de boodschap van je eigen collega komt i.p.v. iemand van buitenaf. Je bent dan meer geneigd om je gedrag aan te passen en mee te gaan met de beweging.
Wat adviseer je organisaties die starten met sustainability?
“Begin zowel top-down als bottom-up. Top-down door beleid neer te zetten, visie te ontwikkelen, speerpunten te formuleren en kaders op te stellen waarin jij je wilt ontwikkelen als organisatie. Buttom-up door ook echt te werken aan de zachte kant en de cultuurverandering. Gebruik juist de energie die er al is, ook wel downhill management genoemd, en ga niet vechten tegen de energie die er niet is. Ga in contact met de medewerkers die wel enthousiast zijn en probeer deze te stimuleren en hun olievlek uit te breiden. Als je top-down met bottom-up aan elkaar kunt verbinden, geeft het je veel structuur en houvast om verder te bouwen. Na een leergang duurzaam ondernemen van MVO Nederland ben ik me gaan richten op de medewerkers die ik niet hoefde over te halen omdat ze al enthousiast waren. Deze aanpak in combinatie met helder beleid vanuit de RvB werkt heel goed. Als mensen te veel weerstand hebben, kost het jou alleen maar energie en moet je er te veel aan trekken. Daarom is mijn advies: Ga naar waar de energie vloeit.
“Verbind top-down met bottom-up, dat geeft veel structuur en houvast om verder te bouwen.”
Daarnaast merk ik dat cultuurverandering erg belangrijk is. We kunnen als organisatie veel doen in processen, maar we hebben medewerkers nodig om gedrag te veranderen en mee te doen. Cultuurverandering stopt daarnaast niet bij je eigen organisatie, maar is ook cruciaal bij leveranciers. Onderzoek wat mogelijk is en ga ook echt na wat duurzamer is: bijv. een stenen mok of een kartonnen beker? Als je een mok na één keer gebruikt te hebben al in de vaatwasser zet, is dat niet duurzamer dan kartonnen bekers. Mensen moeten zich dit soort dingen realiseren en mee doen. We faciliteren dit door klankbordgroepen – dus weer werken met de believers die al overtuigd zijn van de duurzame noodzaak. Dit werkt erg goed, omdat de veranderingen op de afdeling zelf plaatsvinden. Het helpt ook veranderingen zichtbaar te maken. Het is wel belangrijk om deze ambassadeurs goed te blijven faciliteren om de juiste kant op te blijven bewegen.”
Wat adviseer je aan de volgende generatie sustainability managers?
“Ha, ik voel me nog steeds horen bij de nieuwste generatie! Wat ik zou willen zeggen tegen deze generatie: jullie kunnen veel betekenen. De nieuwe generatie heeft veel macht om dingen te doen. Juist vanuit de jonge gemotiveerde leeftijd. Ja het kan. In Groningen heb je Fridays for Future waarbij de nieuwe generatie actie voert voor het klimaat. Daar zie je hoe veel kracht en energie er is in de nieuwe generatie om dingen in gang te zetten. Ze hebben een enorme intrinsieke motivatie om de toekomst van de wereld en de wereld voor hun kinderen beter te maken. Ook hebben zij de mogelijkheid om met deze energie bestuurders en directeuren mee te krijgen. Zij kunnen laten zien dat het kan. Wat ik als young professional nog wel vaak als commentaar krijg is dat ik nog niet lang genoeg in mijn huidige rol zit om echte verandering te kunnen realiseren. De kunst is om juist deze kritische mensen mee te krijgen. Meningen kunnen omslaan – kijk bijvoorbeeld naar de e-bike! Drie jaar geleden wilden mensen er niet aan, maar nu rijden ze allemaal met 20 kilometer per uur op hun elektrische fiets.”
Wat adviseer je je jongere zelf?
“Neem de tijd. Ik heb de neiging altijd heel snel te willen gaan. Ook afgelopen jaar had ik het gevoel niet genoeg bereikt te hebben, maar als ik nu achteraf terug kijk zie ik dat ik toch echt heel ver ben gekomen. Ook al zit je nog midden in je proces, kijk terug om te realiseren dat je het al goed doet en je weer een stuk verder bent gekomen!”
Wat zijn je daily mantra’s?
“Blijf in gesprek gaan met je collega’s. Elke dag weer. Zeker met het huidige normaal van het thuis werken. Elke keer als je weer een gesprek hebt met een collega, kan je dit zó veel energie brengen. Daarnaast: Practice what you preach. Laat zien wat je van anderen graag wilt zien. Ik vind het bijvoorbeeld raar als je duurzaamheid over de bühne probeert te brengen tijdens een presentatie en als je dan snel moet vertrekken om een vliegtuig naar Londen te halen! Dat kan niet en mensen voelen het aan als je je eigen boodschap weerspreekt. Wees het voorbeeld, laat zien hoe het wel kan.”
Met deze serie willen we als nlmtd.com sustainability rolmodellen in de spotlight zetten; welke personen geven leiding en inhoud aan de sustainability ambitie binnen organisaties (wie zijn dat en hoe doen ze dat, in welke mate verschillen ze van elkaar, en wat is de reden daarvoor). Ben of ken je een sustainability leader die niet mag ontbreken? Neem contact op met ons: marthe@nlmtd.com of laetitia@nlmtd.com. Wil je inzicht krijgen in jouw sustainability performance en waar je het beste mee kunt beginnen? Klik hier voor onze kickstarter!
