Laat je inspireren door Bertie en de Wonderjaren
Het is niet de eerste keer dat Mike, een van onze nlmtd collega’s, een boek schrijft. Na zijn eerdere management bestsellers heeft hij nu een “ander soort boek” geschreven. Om ons verder te laten inspireren besloten wij hem enkele vragen te stellen om meer te leren over zijn boek en de link met zijn werk bij nltmd.
Wat was de grootste inspiratiebron voor ‘Bertie en de wonderjaren’, vanuit nlmtd?
Er zijn twee dingen die me hebben geïnspireerd. Eén betreft inderdaad de nlmtd omgeving en dat gaat eigenlijk over het fenomeen dat veel relaties regelmatig iets zeggen als “Er is nog nooit zo veel en snel veranderd in de geschiedenis als in de tijd waarin wij nu leven”. Ik raakte daar nieuwsgierig naar en ben het toen gaan uitzoeken: klopt dat nu eigenlijk wel? Ik stuitte op de term ‘chronocentrisme’ – het psychologische fenomeen dat mensen altijd van de tijd waarin ze zelf leven, denken dat dat de belangrijkste, meest ingewikkelde en snelst ontwikkelende periode is uit de geschiedenis. Toen ik dat constateerde ben ik verder gaan kijken. Een toen kwam naar voren dat het einde van de negentiende eeuw op allerlei vlakken veel meer verandering kende dan nu. Omdat we met nlmtd veel doen in innovatie en het organisatorische aanpassingsvermogen voor veranderingen, vond ik het interessant om daarnaar te kijken: hoe zijn mensen daar toen mee omgegaan en hoe zijn al die innovaties ontstaan?
Wat zijn de belangrijkste uitvindingen (of ideeën), die implementeerbaar zijn in nlmtd projecten, die je tijdens het schrijven van het boek bent tegengekomen?
Je ziet verschillende dingen. De uitvindingen vonden vooral plaats in Londen, Parijs en New York – in die steden zaten veel techneuten, ondernemers en creatievelingen die allemaal bezig waren met allerlei nieuwe mogelijkheden. Een belangrijk inzicht hier is de kruisbestuiving: ze beïnvloedden elkaar en helpen elkaar verder. Het is als organisatie dus van belang om onderdeel te zijn van een ecosysteem. Dat versnelt de boel en je leert veel meer. Je weet heel vaak niet wat je niet weet. Juist door onderdeel te zijn van zo’n groter geheel komt er veel meer op je pad en kom je op ideeën en oplossingen.
Het tweede dat je ziet is dat er eigenlijk veel ideologie achter de uitvindingen school, een soort van altruïsme. Zeker niet altijd, maar wel regelmatig. Mensen die gewoon als insteek hadden ‘ik wil iets uitvinden waar anderen wat aan hebben of waar de wereld beter van wordt’. Dus niet per se, zoals je nu vaak ziet, dat het alleen gericht is op geld verdienen. Dus voor innovatie laten wij onze nlmtd klanten ook vaak eerst terug gaan naar hun purpose: ‘Wat willen we nou eigenlijk bijdragen aan de wereld?’ En vervolgens, ‘Hoe vertalen we dat dan concreet naar impact voor de samenleving en planeet?’ Eind negentiende eeuw brachten de beste uitvindingen de wereld gewoon een stukje verder. Het derde wat je ziet, is dat er op dat moment weinig wetgeving was, waardoor er ontzettend veel mocht. Mensen deden daarom gewoon maar dingen. Dat heeft, zoals je snapt, zijn nadelen maar het heeft ook voordelen. Nu zijn we, naar mijn mening, soms te veel dicht gereguleerd met wetten, zodat innovatie onnodig belemmerd wordt. Als je kijkt naar onze nlmtd projecten dan helpt het om creatief kijken naar waar de ruimte zit. Wat kan er nog wel? Hoe kunnen we binnen die ruimte toch actief gaan experimenteren? Ze waren vroeger volop aan het uitproberen. Daarbij gingen natuurlijk dingen mis, maar er werden ook echt grote sprongen gemaakt.
Wat was de grootste ontdekking die je tijdens het onderzoek hebt gedaan?
Ik denk eigenlijk dat dat gaat over auto’s. Vanaf het begin van de uitvinding van de auto tot nu toe zijn auto’s toch vooral een beetje een mannen ding. Dan is je aanname automatisch ook dat dat allemaal door mannen is bedacht. Grotendeels klopt dat ook wel maar het blijkt eigenlijk dat één vrouw helemaal aan het begin een enorme bijdrage heeft geleverd. Dat vond ik zelf wel een hele leuke ontdekking, omdat vrouwen in die tijd natuurlijk gewoon echt achtergesteld waren. Ze hadden geen kiesrecht, ze moesten van hun man of vader vooral binnenshuis zijn, enzovoort. Hier waren gelukkig uitzonderingen op, zoals Bertha Benz, de vrouw van Carl Benz. Die heeft, door zich door haar bruidschat te investeren en zich actief te bemoeien met de techniek en marketing, enorm veel bijgedragen aan de uitvinding van de eerste auto, de Benz Patenwagen. Dat vond ik interessant omdat het een bevestiging is dat vrouwen een heel belangrijke rol kunnen en moeten spelen in innovatie, onder andere omdat zij een andere kijk hebben op dingen dan mannen.
Wat zijn volgens jou de belangrijkste innovaties van 19de eeuw op het gebied van wonen en huisvesting?
Eén daarvan zijn de wolkenkrabbers, die staan eigenlijk symbool voor hoogbouw. Er was toen sprake van een enorm snelle urbanisatie. Mensen trokken van het platteland naar de steden en daar was gewoon te weinig ruimte om al die miljoenen mensen te huisvesten. De uitvinding van de zogenoemde gordijngevel maakte dat je niet meer alles met het zware baksteen hoefde te doen, maar met een stalen frame met daartegen glas en lichte wanden. Zo kin je ineens veel volume de lucht realiseren waardoor die steden al die mensen konden gaan huisvesten. Dat is daarin een heel belangrijke factor geweest.
De allerbelangrijkste is misschien wel dat steden werden voorzien van elektriciteitsnetwerken door toedoen van Edison en Tesla. Zo kwam er elektrische verlichting op straat en nam de veiligheid enorm toe. Ook in huizen kwam verlichting, je kunt je niet voorstellen met hoe weinig licht ze het eigenlijk tot dan toe moesten doen. Hierdoor veranderede het leven ook fudnamenteel. Ook werd allerlei elektrische huishoudelijke apparatuur uitgevonden, waardoor de rol van de vrouw ook begon te veranderen in het huishouden. Er bleef ineens veel meer tijd over voor andere dingen. Dus ook dat heeft weer bijgedragen, zoals heel veel van die uitvindingen die beschreven worden, aan de emancipatie van vrouwen.
