Maak kennis met onze zomerserie over en met sustainability frontrunners. Doel van de serie is de zichtbaarheid van de voorlopers op het gebied van zero emission en hun aanpak te vergroten en de followers te inspireren. Hoe vullen zij hun rol in? Welke adviezen geven ze?
Vandaag: Volkert Engelsman, oprichter en CEO van Eosta. Volgens Volkert is er een nieuwe duurzame economie aan het ontstaan, waarin ecologische en sociale waarden zijn opgenomen in de definitie van wat welvaart is.
Hoe lukt het deze “groenteboer met een radicale visie” om zijn omgeving mee te krijgen? We stellen Volkert vier persoonlijke vragen.
Wat adviseer je organisaties die starten met duurzaamheid?
Eosta is een importeur distributeur van biologisch fruit. In de keten zitten we daarmee tussen de telers en retailers en stellen kritische vragen aan ons (voedsel)systeem. We brengen de maatschappelijke waarde van onze producten in kaart aan de hand van onze Nature & More duurzaamheidsbloem waar we 4 M’s op los laten:
METEN: Kijk samen met je stakeholders welke duurzaamheidsindicatoren voor jouw business relevant zijn.
MANAGEN: Stel vast waar jouw bedrijf, je leveranciers en ander keten partners de meeste impact kunnen hebben. Neem de delta tussen de huidig en gewenste situatie als uitgangspunt en gebruik dat als uitgangspunt voor het managen van je impactverbetering. Focus hierbij op de 20 procent van de indicatoren die 80 procent van de impact bepalen.
VERMARKTEN: Deel je duurzaamheidsambities met de markt, deel je successen en verzilver je verduurzaming stappen via product innovaties, communicatie en marketing campagnes. Zet de toon voor het nieuwe normaal en onderscheidt je daarmee van de concurrent en de volgers.
MONETARISEREN: Breng waar mogelijk de verborgen maatschappelijke kosten van je productie- of handels keten in kaart. Onderscheidt je met een nieuwe kosten- en winstdefinitie waarin kosten en baten van natuurlijk en sociaal kapitaal meegenomen worden. Dit klinkt avontuurlijker dan het is; iedere accountant is hier inmiddels mee vertrouwd. Zo toonde Eosta met haar True Cost Accounting initiatief aan dat bio niet te duur maar gangbaar te goedkoop is als je verborgen kosten mee rekent. Denk aan kosten van bodemverarming, watervervuiling, biodiversiteitsverlies, klimaatschade, gezondheid of een eerlijke welvaartsverdeling. EY berekende voor Eosta bijvoorbeeld dat bio appels 19ct per kilo gezonder zijn dan gangbare appels, waarbij gekeken werd naar residuen van agrochemische bestrijdingsmiddelen op het fruit. Zo zijn er talloze andere maatschappelijke kosten in kaart te brengen waar je als duurzaam bedrijf je voordeel mee kunt doen. Dit is niet in de laatste plaats ook relevant in de communicatie met je toezichthouders en kapitaalverschaffers. Een actueel onderwerp tegen de achtergrond van de klimaat- en biodiversiteit stress tests die De Nederlandsche Bank momenteel doorvoert om de kredietwaardigheid van ondernemingen te beoordelen.
Een ander voorbeeld betreft bodemvruchtbaarheid. Samen met de FAO en EY heeft Eosta de kosten van bodemverarming in kaart gebracht en gemonetariseerd. Volgens de FAO verliezen we 30 voetbalvelden aan vruchtbare landbouwgrond per minuut als gevolg van intensieve landbouw. Kunstmest mag dan op korte termijn voor opbrengstverbetering zorgen, op de lange termijn raken bodems hierdoor uitgeput. Biologische landbouwpraktijken bevorderen bodemvruchtbaarheid, waardoor ook het waterbergend vermogen van de grond toeneemt, biodiversiteit gestimuleerd wordt en CO2 uit de atmosfeer gebonden wordt in humus en organisch stof gehalte in de grond. Op deze basis lukte het Eosta om samen met boeren IPCC gecertificeerde carbon credits te verkrijgen die naast product en compost opbrengst een derde inkomstenstroom voor boeren genereert. Daarmee worden boeren ook voor hun ecosysteemdiensten beloond.
“Wij werken niet met functies of titels, wij geloven in zelfleiderschap”
Hoe je duurzaamheid start in een bedrijf? De drieslag Purpose, People en Planet geeft houvast: Begin met de zingevingsvraag, waar krijg je energie van (purpose), co-creëer met anderen (people), dan kom je er van zelf achter hoe en waar je het verschil kan maken (planet). Bij Eosta noemen we dat Dream, Dance, Deliver. We werken niet met functies of titels en geloven in zelf leiderschap. We werken in clubs, zelfsturende teams, niet in afdelingen. Spanning is onze brandstof en energie.
Wat adviseer je de next generation sustainability managers?
We leven over 20 jaar in een wereld van temperatuurstijgingen, grotere weers- en klimaat extremen, overstromingen en droogte, zeespiegelstijgingen, verder afgenomen biodiversiteit waardoor meer ziekte en een verhoogde kans op pandemieën, migratie golven en toegenomen sociale spanningen. Duurzaamheid is dan niet langer een nice to have maar overlevingsnoodzaak en vanzelfsprekend ingebed in overheidsbeleid en een gelijker speelveld in de markt waarin de vervuiler betaalt.
“Investeer in zelfleiderschap van collega’s, en prikkel het visionaire, creatieve en ondernemende vermogen”
De huidige frontrunners zijn straks het nieuwe normaal. Over 20 jaar zit duurzaamheid diep verankerd in de lijnorganisatie, in plaats van weggemoffeld in een stafafdelinkje. De transitie ernaartoe vraagt om uniek leiderschap dat zich niet langer laat gijzelen door het spreadsheet denken van gisteren maar de moed heeft zich te laten inspireren door het nieuwe normaal van morgen, dat vandaag begint.
3. Welk advies geef je aan je jongere zelf? Wat zou je anders doen?
Ha, goede vraag. Ik zou meer mediteren. Naast Nature en Nurture is er een derde N die bestaat uit keuzevrijheid. Deze keuzevrijheid is te trainen met meditatie en spirituele activiteit. Dat zorgt voor meer mentale-, sociale en fysieke weerbaarheid, waardoor je meer kan worden wie je bent. Daardoor kan je bovendien makkelijker creatief worden vanuit het grotere people & planet plaatje in plaats van een beetje aanklooien vanuit je dagelijkse kleine ikjes.
4. Wat zijn je daily mantra’s? Wat zou je je collega-sustainability managers aanraden?
O, bij Eosta hebben we er wel een paar. Healthy-Fair-Organic is er eentje, of Authentic-Together-Responsible, Purpose-People-Planet, Hoofd-Hart-Handen, Mentale-, Sociale-, Prestatie Vitaliteit, om er een paar te noemen. Maar als je door je oogharen heen kijkt, komt deze drieslag eigenlijk steeds op hetzelfde neer. Dream Dance Deliver vat het misschien nog wel het beste samen. Het tegenovergestelde hiervan is Fake, Freeze en Fail, weergegeven in figuur 1. En dat zou ik iedereen ook van harte aanbevelen: Wees eerlijk naar jezelf, zoek deco-creatie en geef gas op die lolly.
Met deze serie willen we als nlmtd.com sustainability rolmodellen in de spotlight zetten; welke personen geven leiding en inhoud aan de sustainability ambitie binnen organisaties (wie zijn dat en hoe doen ze dat, in welke mate verschillen ze van elkaar, en wat is de reden daarvoor). Ben of ken je een sustainability leader die niet mag ontbreken. Neem contact op met ons: laetitia@nlmtd.com of: boudewijn@nlmtd.com.
