Maak kennis met onze serie over en met sustainability frontrunners. Doel van de serie is de zichtbaarheid van de voorlopers op het gebied van zero emission en hun aanpak te vergroten en de followers te inspireren. Hoe vullen zij hun rol in? Welke adviezen geven ze?
Deze week: Suzanne Klaassen, directiesecretaris bij PWN. PWN levert drinkwater aan ruim 800.000 huishoudens, bedrijven en in instellingen in de provincie Noord-Holland en maakt hiervoor gebruik van duinen, waar ze ook natuurbeheerder voor zijn. Suzanne werkte hiervoor als lobbyist voor Natuurmonumenten en de Triodos bank en was tot april Statenlid 2020 voor D66 Noord-Holland, waar ze woordvoerder was voor duurzaamheid en energie.
Als geen ander weet Suzanne dan ook de verschillen in hoe gewerkt wordt aan duurzaamheid op bestuursniveau versus de operatie en tussen politiek en de markt. We stellen Suzanne vier persoonlijke vragen.
Welk advies geef je aan organisaties die starten met sustainability?
Suzanne:” Wanneer je nu (pas) start, kun je goed gebruik maken van de ervaring die is opgedaan door de koplopers. Werp een blik op je productieproces en de mensen die daarin werken. Onderschat niet dat zij op basis van hun ervaring vaak heel goed weten hoe het efficiënter en duurzamer kan. Een eerste stap is dan ook daar vooral ruimte voor maken. Het is vaak geen gebrek of onwil aan ideeën die voorkomt dat ze in beweging komen, maar een overvolle agenda met ‘business as usual’. Het begint daarom echt met hun agenda vrijmaken en ervoor zorgen dat werk aan de transitie niet bovenop hun normale werkzaamheden komt. Anders loop je ook het risico dat je uiteindelijk alleen maar bestaande initiatieven gaat relabelen naar MVO, zonder echt te verduurzamen. HBR heeft daar een mooi artikel over: business as usual will not save the planet.
“De transitie moet gedragen worden en dat lukt niet als je die volledig overlaat aan nieuwelingen en externen”.
Je moet dus kiezen: óf prioriteiten stellen in een deel van je huidige werk ten faveure van executie van je duurzamheidsagenda en kostenbesparing, óf extra mensen aannemen voor het extra werk. Mocht je gaan voor uitbreiding van het team, zoek dan naar mensen voor het uitvoeren van de reguliere taken in het productieproces om de mensen die dit al in de vingers hebben vrij te spelen voor werk aan de verandering. De neiging om specialisten of mensen met een duurzaamheidsprofiel in te huren is begrijpelijk, maar zij kennen je organisatie (nog) niet. Daar komt bij dat uiteindelijk de transitie gedragen moet worden door je organisatie en dat lukt niet als je die volledig overlaat aan nieuwelingen en externen.
Bij PWN kijken we continu naar mogelijkheden. Zo kijken we goed naar de vraag waar ons water aan dient te voldoen, waarbij we onderscheid maken tussen huishoudens en de industrie. We gaan in gesprek met onze klanten en leveren bijvoorbeeld via de WRK Tata Steel geen drinkwater, maar proceswater, wat onder andere energiezuiniger in het productieproces is en dus duurzamer . Hetzelfde gaan we doen met de nieuwe datacenters die eraan komen en koeling nodig hebben. Dit is goed voor alle partijen, minder stappen in het productieproces en daarmee duurzamer en goedkoper. Duurzaamheid wordt vaak geframed in wat het allemaal moet kosten, maar het heeft ook gewoon financiële voordelen.
“Duurzaamheid heeft ook gewoon financiële voordelen”.
Naast deze manier van verandering kan je altijd concreet kijken naar je eigen energieverbruik en mogelijkheden om zelf energie op te kunnen wekken. Hier zijn we zelf ook mee bezig door zonnepanelen te plaatsen op ons inname bekken wat uiteindelijk het grootste drijvende, dynamische zonnepark van Europa moet worden. We werken toe naar het volledig zelf opwekken van onze energievraag, een vraag die hoog is door onze processen, als voorbeeld door het gebruik van UV-straling voor waterzuivering. Ook is het relevant te kijken naar de reststromen, PWN werkt daarvoor samen met AquaMinerals, veel van de reststoffen vinden hun weg naar functionele en vaak hoogwaardige toepassingen”
Welk advies geef je aan de volgende generatie sustainability managers?
Suzanne: “ Tegen die tijd kan je echt beginnen bij de basis. Zorg dat als je iets opbouwt, het bouwproces of het productieproces circulair is. Op termijn denk ik dat een bepaalde basiskennis over duurzaamheid aanwezig moet zijn bij iedereen in je bedrijf. Zodat we elkaar kunnen inspireren en aanspreken, net zoals bijvoorbeeld bij kostenefficiëntie. Sustainability moet echt integraal onderdeel worden van de hele organisatie. PWN heeft recent CO2 beprijzing ingevoerd en daardoor wordt dit straks integraal meegenomen in de besluitvorming. De functie van sustainability manager is wat mij betreft vooral tijdelijk, een aanjager die medewerkers enthousiasmeert. Dat is nodig omdat we op dit moment nog te maken hebben met de grote invloed van bestaande belangen en angst voor verandering in algemene zin. Daar zit volgens mij ook een rol voor de directie. Die schept de visie en de voorwaarden.
“De sustainability manager is tijdelijk, een aanjager die medewerkers enthousiasmeert”.
Daarna moet je het echter durven overlaten aan de mensen op de werkvloer. Die willen, kunnen en hebben er zin in, je moet ze wel in staat stellen. Uiteindelijk sta je als directie voor de uitvoer op een te grote afstand.” We vragen Suzanne hoe je de doelstellingen op directieniveau dan vertaalt naar concrete acties. “Het is vooral belangrijk om de doelstellingen zo te formuleren dat medewerkers zich er in herkennen en de ruimte krijgen om zelf te bepalen hoe ze daar een bijdrage aan kunnen leveren. Een voorbeeld is in ons geval de slag die breed in de organisatie gemaakt wordt om klimaatapdatiever te willen en moeten zijn. Bij onze natuurgebieden wordt er gekeken waar we water langer kunnen vasthouden, zoals in delen van de binnenduinrand. In een andere tak van werkzaamheden, het leidingbeheer en onderhoud, wordt er gekeken of we door slimme aanleg in schaduwrijke plekken kunnen voorkomen dat het water dat we distribueren opwarmt als gevolg van stijgende temperaturen. Kortom, bedrijfsonderdelen kunnen de doelstelling vertalen naar hun eigen werkzaamheden.
Voor PWN is dit misschien gemakkelijker dan voor andere bedrijven; wij werken aan twee prachtige natuurlijke producten, drinkwater en veerkrachtige natuurgebieden en daarom mag je van ons verwachten dat wij ons inzetten om klimaatverandering te voorkomen.. Mocht je starten als sustainability manager, start bij de operatie en maak goed gebruik van de kennis die daar aanwezig is. Het helpt als je je directie kan overtuigen van de duurzaamheids-, financiële voordelen en het werkplezier dat toeneemt. Uiteindelijk gaat het ook over de toekomst van het bedrijf zelf, PWN is afhankelijk van de kwaliteit van haar bronnen voor haar bedrijfsvoering, onderzoek waar de afhankelijkheden in jouw bedrijf zitten.
Welk advies geef je aan je jongere zelf? Wat zou je anders doen?
Suzanne: “Ik ben eigenlijk wel lekker bezig, ben blij hoe het gaat. Wat ik zou willen meegeven, is dat je moet zorgen dat als het kan je niet alleen adviseert maar echt in de operatie zit, zodat je echt erover gaat en niet afhankelijk bent. Je moet niet bang zijn en lef hebben. Je gaat onherroepelijk te maken krijgen met weerstand en de kunst is om juist dan op een positieve manier door te kunnen gaan.
“Zorg ervoor dat je echt in de operatie zit en niet afhankelijk bent”.
Wat zijn je daily mantra’s? Wat zou je je collega-sustainability managers aanraden?
Suzanne: “Het kan altijd nog erger, haha! Misschien een beetje cynisch, maar ik draag dit ook uit in de politiek, waar je voortdurend dingen tegenkomt die beter kunnen. Een stap in de goede richting is soms ook goed. Je moet je realiseren dat perfectie gewoon niet altijd haalbaar is en dat je er niet alleen over gaat. Het is gezond om te denken in stapjes, vaak beginnen we enthousiast, maar gaan dingen niet zoals je wilt. Door de positieve beweging erin te houden behoud je motivatie en voorkom je stilstand. Daarvoor zijn juist die kleine bewegingen vaak belangrijk, al helemaal als je daarmee zorgt voor een breed draagvlak. En als je wilt dat jouw oplossingen beklijven en niet direct in de prullenbak belanden, is dat brede draagvlak gewoon nodig.
Met deze serie willen we als nlmtd.com sustainability rolmodellen in de spotlight zetten; welke personen geven leiding en inhoud aan de sustainability ambitie binnen organisaties (wie zijn dat en hoe doen ze dat, in welke mate verschillen ze van elkaar, en wat is de reden daarvoor). We streven naar een serie van 20, maar meer mag ook. Ben of ken je een sustainability leader die niet mag ontbreken. Neem contact op met ons: laetitia@nlmtd.com of: nick@nlmtd.com. Wil je inzicht krijgen in jouw sustainability performance en waar je het beste mee kunt beginnen? Klik hier voor onze kickstarter!
