Hoe coördineer je de energietransitie in havens?

Inspiratie

Korik Alons

Co-founder

Korik Alons is expert op het gebied van strategievorming en executie. Hij heeft een
achtergrond in toegepaste wiskunde en bedrijfskunde en is partner bij nlmtd.
Korik heeft 10-15 jaar ervaring als strateeg en adviseur in een grote verscheidenheid aan organisaties in binnen- en buitenland. Daarnaast is hij een ervaren programmamanager met veel hart voor Duurzaamheid en Innovatie.

april 4, 2025

Deel dit artikel

De haven van Rotterdam, Europa’s grootste zeehaven, ontvangt jaarlijks zo’n 30.000 zeeschepen. Als belangrijke energiehub verwerkt de haven ongeveer 13% van de totale energievraag van de Europese Unie, vooral fossiele energie zoals ruwe olie en steenkool. Daarmee speelt Rotterdam een sleutelrol in het Europese energielandschap. Maar hoe geef je zo’n energiegedreven reus een duurzame toekomst?

Tijdens Create the Future 2025 deelde Douwe van der Stroom, Head of Smart Energy & Industry, hoe je de energietransitie in een complexe en grootschalige omgeving als de Rotterdamse haven kunt aansturen, of beter gezegd: coördineren.

Transitie is in volle gang

De energietransitie in de haven is geen toekomstvisie, maar dagelijkse realiteit. Op dit moment lopen er ruim 70 projecten die samen bouwen aan het energiesysteem van morgen. Deze richten zich op het efficiënter benutten van infrastructuur, de overstap naar duurzame bronnen zoals groene stroom en waterstof, het inzetten van biobrandstoffen en het verduurzamen van transport.

Zoals de Europese Commissie stelt: “Zonder actie brengen we ofwel ons welzijn, ons milieu of onze vrijheid in gevaar.”

Hoe digitale projecten ook het verschil maken

Twee projecten laten goed zien hoe digitalisering en slimme systemen de energietransitie kunnen versnellen.

Project Starlings

Project Starlings gebruikt digitale oplossingen en marktgebaseerde handelssystemen om infrastructuur slimmer te benutten, piekbelastingen te verlagen en netcongestie tegen te gaan. Daarnaast beoogt het nieuwe Virtuele Energie Systeem te helpen bij het maken van beter onderbouwde keuzes. Met deze ‘digital twin’ kunnen inzichten worden verkregen en verschillende scenario’s worden doorgerekend, waardoor bedrijven en beleidsmakers inzicht krijgen in de impact van hun beslissingen binnen energieclusters.

Een strategie die werkt

Naast technologische innovatie is ook strategie cruciaal. In samenwerking met nlmtd heeft het Havenbedrijf Rotterdam een aanpak ontwikkeld die de coördinatie en samenwerking over drie dimensies organiseert:

Sociaal – Stakeholders actief betrekken om draagvlak en snelheid in de transitie te realiseren.
Digitaal – Slim gebruik van data en technologie om energiestromen te optimaliseren.
Fysiek – Infrastructuur wordt aangepast en uitgebreid om nieuwe energiesystemen te ondersteunen.

Het resultaat? Door deze integrale benadering ontstaan er niet alleen slimmere systemen, maar ook nieuwe businessmodellen. Bovendien maakt datagedreven besluitvorming het mogelijk om sneller en gerichter te schakelen. Zoals het Wereld Economisch Forum stelt: “Digitale oplossingen kunnen de wereldwijde uitstoot tot wel 20% verminderen.”

Van fossiel knooppunt naar duurzame koploper

De vraag blijft: hoe coördineer je de energietransitie in havens? Het antwoord ligt in een combinatie van strategische regie, samenwerking over sectoren heen en de inzet van innovatieve technologieën. De haven van Rotterdam laat zien dat het mogelijk is om, ondanks de schaal en complexiteit, daadkrachtig te bewegen richting een duurzame toekomst.

En daarmee bewijst de haven zich niet alleen als energiehub, maar ook als mondiale koploper in de energietransitie.

Samen bouwen aan een duurzame toekomst

De mogelijkheden om een betere toekomst te creëren voor organisaties, de samenleving en onze planeet zijn oneindig. De toekomst begint vandaag, en daarom gaan we direct aan de slag. We noemen onszelf niet voor niets nlmtd, – zonder klinkers of hoofdletters, want wij denken en doen zonder beperkingen.

Met een team van meer dan 90 experts, met ervaring bij toonaangevende strategieadviesbureaus, innovatieve bedrijven en startups, helpen we organisaties bij strategie, innovatie en transformatie. Van visie naar uitvoering, wereldwijd en met meetbare impact.