Maak kennis met onze zomerserie over en met sustainability frontrunners. Doel van de serie is de zichtbaarheid van de voorlopers op het gebied van zero emission en hun aanpak te vergroten en de followers te inspireren. Hoe vullen zij hun rol in? Welke adviezen geven ze?
Vandaag: Brechtje Spoorenberg, sinds maart 2013 Manager MVO bij KPN. KPN is in 2008 begonnen om duurzaamheidsdoelen en ambities te formuleren. Sinds 2011 wordt alleen nog groene energie gekocht, geholpen door een gecentraliseerde inkoop. Vanaf 2015 werkt KPN klimaatneutraal voor wat betreft de eigen operatie. In 2025 moet de hele eigen operatie nagenoeg circulair worden. Ook in de benchmarks van het CDP en de Dow Jones Sustainability Index scoort KPN steevast hoog. “Voor KPN is energieverbruik best belangrijk, omdat KPN een enorme stroomvreter is, mensen hebben dat meestal niet zo door omdat de netwerken onder de grond liggen maar er gaat echt heel veel elektriciteit in om en het wordt eigenlijk alleen maar meer met iedere nieuwe techniek die we bedenken. We innoveren daarom voortdurend om verder energie te besparen.”
Hoe lukt het Brechtje om voorop te blijven lopen? Hoe maakt ze de stap van klimaatneutraal naar circulair? We stellen Brechtje vier persoonlijke vragen.
Wat adviseer je organisaties die starten met sustainability?
Brechtje: “Bij ons omarmde de Raad van Bestuur de gedachte aan duurzaamheid en wilde dat ook gaan toepassen in de business. Een logische stap was energie besparen. Dan krijg je de board meestal snel mee, want dat is ook gewoon een kostenbesparing.” Zo heeft KPN het ook aangepakt. “We wilden naar groene stroom toe, maar dat was wel wat duurder dan grijze stroom, dus is destijds besloten tot een tweesporenbeleid.” Eerst een bepaalde besparing bereiken op stroomgebied. En vervolgens, de stroom die uiteindelijk nog nodig is, geheel groen inkopen. “Per saldo waren we niet meer geld kwijt en we konden wel de stap naar groene stroom maken. Daarnaast kiezen we voor een doelstelling die dicht bij onze core business ligt: mensen met elkaar in verbinding brengen. We hebben een fonds opgericht waarin we mensen ondersteunen voor wie contact niet vanzelfsprekend is door bijvoorbeeld ziekte, ouderdom of handicap.”
Haar andere adviezen gaan over verankering van de doelen in bonusafspraken en het nut van externe benchmarks. Bij KPN zijn de doelen verankerd in de bonusafspraken met de top. “Dat geeft aan hoe belangrijk we het vinden en het helpt in het bereiken van de duurzaamheidsdoelstellingen.” De externe benchmarks gebruikt Brechtje primair om van te leren, om te kijken waar de volgende stappen gezet kunnen worden. Die blik naar buiten is nodig, want “we zijn een telecombedrijf, voor trends op duurzaamheid moet ik echt naar buiten”.
Brechtje’s advies: “Je hebt successen nodig om weer verder te komen. Zoals al eerder gezegd, een energie reductietarget, daar wordt iedereen wel blij van vanwege de kostenbesparing. En als je dat behaald hebt, dan heb je ook draagvlak om dingen te zeggen als: ‘ok mooi, dan gaan we nu klimaatneutraal worden en vervolgens gaan we ook circulair worden’. “Als je direct begint met circulair worden, is de stap te groot.”
“Verlies de lange termijn niet uit het oog”
Vroeger hadden ze een strategie én een duurzaamheidsbeleid, maar volgens Brechtje moet je ‘geen ‘strategie op duurzaamheid’, maar een ‘duurzame strategie’ hebben. Dat betekent dat je toch vrij hoog in de boom moet beginnen met je commitment. Zorg voor een paar sponsors op hoog niveau. Maak via daadwerkelijke doelstellingen, duurzaamheid onderdeel van de reguliere aansturing en rapportagecyclus van het bedrijf. Hiermee voorkom je dat duurzaamheid een ‘apart’ onderwerp wordt. Maak, tot slot, gebruik van de jongeren in je organisatie, die zijn vaak duurzaamheidsminded.
Wat adviseer je de volgende generatie sustainability managers?
Het ‘team’ van Brechtje valt onder corporate communicatie en telt – heel bewust – niet meer dan 2 personen (inclusief zijzelf). “Onze filosofie is dat het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen en ondernemen doe je in de business, dus daar wordt het echte duurzame werk verricht.” Het zou mooi zijn als sustainability tegen die tijd vanzelfsprekend is. Toch verwacht Brechtje dat er een opvolger komt. “Wat adviseer ik die? Veel naar buiten gaan. De business in.” Het succes van duurzaamheid valt of staat met draagvlak. “Inspiratie ophalen. Mensen betrekken om schaal te bereiken.” Brechtje ziet wel een verschuiving in type profiel: “Toen ik kwam, ben ik de inhoud ingedoken. Daar was toen behoefte aan. Nu zou er iemand moeten komen met een sociaal profiel die heel verbindend werkt om samen verder te komen.”
Wat adviseer je je jongere zelf?
“Ik heb zelf een achtergrond in de business, onder andere bij wholesale. Ik weet hoe het werkt. Ik ken de business van binnenuit, daar heb ik mijn huidige rol in 2013 op gekregen. De andere -externe- kandidaten destijds waren veel idealistischer.”
Wat zou ze anders doen? “Ik denk dat ik hier en daar te veel in de uitvoering ben gaan zitten. Je moet wel de inhoud in duiken. Ik had meer massa kunnen maken als ik sneller was gaan delegeren.”
Wat zijn je daily mantra’s?
Allereerst: op hoofdlijnen blijven kijken. Die lange termijn niet uit het oog verliezen! Dat is uiteraard wel heel lastig: “We hebben korte termijn issues, maar mijn vak is die lange termijn niet uit het oog te verliezen.” Brechtje maakt een link naar Investor Relations. “Het is goed om je af te vragen welk type investeerder je aanspreekt of wilt aanspreken. Aandeelhouders investeren in KPN voor de lange termijn. Investeerders met oog voor de lange termijn stellen andere vragen. Deze lange termijn investeerder is benieuwd naar het energieverbruik, en ook naar de kwetsbaarheid en afhankelijkheid van grondstoffen. Sommige grondstoffen worden bijvoorbeeld maar op een paar plekken in de wereld gedolven. Als de grenzen dichtgaan heb je een probleem.” Circulair is daardoor opeens veel actueler, merkt Brechtje. Door circulair te worden maak je jezelf ook iets onafhankelijker. “Het zijn dat soort lange termijn doelen die ik mensen ook steeds weer moet blijven voorspiegelen als ze op de korte termijn geneigd zijn andere beslissingen te nemen.” “Mijn rol is om mensen te herinneren dat we ‘in the end’ onszelf echt een plezier doen als we wel die circulariteitslijn aanhouden.”
Een tweede ‘daily mantra’ voor Brechtje is klanten en medewerkers betrekken en meenemen, want “wij maken als KPN vooral de verbinding. Het zijn onze klanten die er iets mee moeten gaan doen. Die moeten we meenemen en inspireren. Dat is ook ons bestaansrecht op de lange termijn.” “Welke sustainability doelen kunnen onze klanten behalen doordat wij bestaan? Denk aan het op afstand aflezen van meters (van dijken tot prullenbakken) waardoor onnodige controleritten voorkomen worden. “Het is de rol van sustainability leaders om dat ‘lange termijn geluid’ te laten horen.”
Met deze serie willen we als nlmtd.com sustainability rolmodellen in de spotlight zetten; welke personen geven leiding en inhoud aan de sustainability ambitie binnen organisaties (wie zijn dat en hoe doen ze dat, in welke mate verschillen ze van elkaar, en wat is de reden daarvoor). Ben of ken je een sustainability leader die niet mag ontbreken? Neem contact op met ons: suzanne@nlmtd.com of daisy@nlmtd.com.
